Czasami baśnie pojawiają się w różnych krajach jednocześnie, czasami wątek jest pochwycony przez różnych autorów, czasami zostają przetłumaczone na inne języki. A oto historia o jajku.
To jest wersja słowacka:
Ako išlo vajce na vandrovku
Zunovalo sa vajcu na polici ležať. Urobilo: kotúľ! – a pustilo sa do sveta. Ide, ide – dáva pozor na skaly a jamy. O skalu by sa roztrepalo, z jamy by sa nedostalo. Ide, ide – stretne raka.
„Kdeže ideš?“ rečie vajce.
„A ty že kde?“ rečie rak.
„Idem na vandrovku!“
„A keď je tak, pôjdem s tebou!“
Boli teda dvaja. Hneď sa im šlo veselšie. Pustili sa aj do spevu.
Idú, idú – stretnú kačku.
„Kdeže ideš?“ opýta sa vajce.
„A vy že kde?“ opýta sa kačka.
„Ideme na vandrovku!“
„A keď je tak, pôjdem s vami!“
No, už boli traja. Do tretice všetko dobré.
Idú, idú – stretnú moriaka.
„Kdeže ideš?“ rečie vajce.
„A vy že kde?“ rečie moriak.
„Ideme na vandrovku. Hybaj aj ty s nami!“
„Dobre, pôjdem!“ pristal moriak. A už boli štyria.
Idú, idú – stretnú koňa.
„Kdeže ideš?“ rečie vajce.
„A vy že kde?“ rečie kôň.
„Ideme na vandrovku. Hybaj aj ty s nami!“
„Dobre, pôjdem!“ pristal kôň. Už boli piati. Piati dobrí kamaráti.
Idú, idú – stretnú vola.
„Kdeže ideš?“ rečie vajce.
„A vy že kde?“ rečie vôl.
„Ideme na vandrovku. Malá hŕba pýta viac: poď s nami aj ty!“
„Dobre, pôjdem!“ pristal vôl.
Už boli šiesti.
Idú, stretnú kohúta.
„Kdeže ideš?“ rečie vajce.
„Ba vy kde toľkí?“ rečie kohút.
„Ideme na vandrovku. Poď, bude nás sedem!“
„Keď sedem, tak sedem!“ povie kohút a pridal sa k nim.
Vandrovali siedmi tovariši, vandrovali, až ich omrklo – a oni v tmavej hore! Chodník sa stratil, nevedeli, čo si počať. Hore pusto – dolu pusto, kde sa tu uchýliť? A boli aj hrozne hladní! No keď nik nevedel rady, pohlo vajce rozumom.
„Vyleť na smrek,“ povie kohútovi. „Poobzeraj sa a povedz, čo uvidíš!“
Vyletel kohút na vysoký strom. Díva sa, obzerá – nič! No odrazu len radostne zatrepoce krídlami:
„Kikirikí! Svetlo vidím, svetlo!“
A naozaj. Ďaleko v tme žiari malý oblôčik.
„Leť v tú stranu, kde je svetlo,“ káže vajce. „My pôjdeme za tebou.“
Kohút sa pustil v tú stranu, ukazuje cestu. Tovariši idú za ním ani na hotové. Na veľa putovania prišli na polianku. Na polianke stojí malá chyžka. Tu povie vajce koňovi:
„Zabúchajže na dvere!“
Kôň zabúcha, z chyžky vyjde stará tetka:
„Čo tu chcete?“ okríkne ich. „Už aj choďte preč! Len čo sa moji chlapci vrátia, zomelú vás na kašu!“
„Ech, zomelú, nezomelú,“ vraví vajce, „čo ťa po tom! Len nám, siedmim tovarišom, daj jesť, daj piť, daj nocľah!“
„Ba ešte čo!“ povie tetka. „Ja takým skaderuka-skadenoha pozbieraným ošklbancom nič nedám!“ Ale vajce rozkázalo volovi:
„Naber zlú tetku na rohy a zanes do hory!“
Vôl nabral zlú tetku na rohy, zaniesol do hory a zhodil do jamy. Potom sa vrátil do chyžky.
Zatiaľ šiesti tovariši vošli do izby. Našli tam stôl prestretý pre siedmich. Na stole variva a pečiva, koľko sa komu len ráčilo! Bývali tam siedmi zbojníci a práve ich tetka čakala s parádnou večerou. Ešte naši tovariši ani nezasadli k stolu, už bolo čuť taký huk a lom, až hora prašťala. To zbojníci prichádzali.
Čo tu robiť? Dobrá rada hodna groš. Vajce ju zas vedelo:
„Ty vyleť na žŕdku!“ šeplo chytro kohútovi.
„Ty si staň v izbe za dvere!“ šeplo chytro koňovi.
„Ty vyleť na pec!“ šeplo chytro moriakovi.
„Ty sadni pod lavicu!“ šeplo chytro kačke.
„Ty zalez do kanvy!“ šeplo chytro rakovi.
„A ja?“ samo si vajce povedalo, „ja sa vryjem do popola.“
Tak sa všetci skryli, svetlo vyhasili – a čakali.
Dôjdu zbojníci ku chyžke, a svetla v nej nevidia.
„Čože sa porobilo?“ vravia. „Veď vari nám tetka nezaspala?“
Najvačší z nich povie:
„Hneď ta nazriem, čo je! Len chvíľu počkajte, aby ste tie nazbíjané veci na hŕbu nestrepali!“ A pobral sa dnu. Vojde do pitvora.
Tu ho vezme vôl na rohy a bác ho cez otvorené dvere do izby! Tam hneď spoza dverí buchne ho kôň kopytom.
„Ej, káže je toto skaza! Počkaj, hneď ti posvietim do očí!“ rečie zbojník a skočí k pahrebe, že svetlo roznieti. Rozhrnie pahrebu, začne fúkať. Tu žeravý uhlík pripečie vajce a ono: fúk! Puklo a nafúkalo zbojníkovi plnú tvár horúceho popola. Ako podstrelený skočí zbojník ku kanve umyť si oči i tvár. Ale ako načrie rukou, chmat mu rak prsty do štipcov! Mykne zbojník rukou, prevrhne kanvu, urobí veľký hurt. Na ten hurt zatrepe kačka krídlami a zatakoce:
Ták, ták, ták!"
Moriak zahrmoce na peci lopatami, kýva hlavou a zahudruje:
„Hudri-hudri!“
Kôň ešte len teraz búšil chlapa zadnými nohami do chrbta, že ten hneď vyletel do pitvora. Tam ho zase vôl nabral na rohy a vyšmaril na dvor. K tomu kohút na žŕdke sa celým hrdlom ozýva:
„Kikirikí! Kokoré!“
Došliapaný, doráňaný zbojník doletí ako bez duše ku kamarátom.
„Ká skaza sa to tam robí?“ opytujú sa ho. A on ledva dych popadá, čo tak sype zo seba:
„Ťáj, je tam zle-nedobre! Chcel som sa len na prstoch prikradnúť, a oni ma sami strčili medzi seba. Ako si chcem roznietiť, aby som aspoň videl – fúk! vybúšil mi spod komína puškár rovno do tváre. Siahnem rukou do kanvy, že si oči vymyjem, tam krajčír s nožnicami – a šmyk! Dobre mi prsty neodstrihol. Medzi lavicami tkáč rozohnal krosná, treskol ma člnkom po hlave a volal: "Tak, tak!“ Na peci pekár chystal na mňa lopaty a dudral: „Udri, udri!“ Spoza dverí vyskočil čižmár, vybúchal ma kopytom a vysotil do pitvora. Tu šelma sedliak vzal na mňa železné vidly a vyhodil ma na dvor. Šťastie moje, že som sa nedal vyhodiť na žŕdku. Tam už ako na hotovej šibenici čakal na mňa kat a volal: „Sem s ním! Sem hore!“
Nečakali zbojníci, kým by sa to všetko na nich vyhrnulo z chalupy! Pobrali tí nohy na plecia a hybaj! Nechali tam všetko, aj čo kedy nazbíjali.
Ale naši tovariši a sedmorí majstri si potom zasadli k stolu.
Hostina bola hotová. Jedli, pili, hodovali – a pod strechou nocovali. Len vajce sa necítilo dobre. Nechcelo sa mu už ďalej, a tak na druhý deň bolo po vandrovke.
Wersja polska:
„WESOŁE HISTORIE”
Bajka o gęsim jaju, raku Nieboraku, kogucie Piejaku, kaczce Kwaczce, kocie Mruczku i psie Kruczku
Był za wsią lasek, pod laskiem piasek, na piasku chata, w chacie gęś siodłata. Zniosła ta gęś jaje.
Przez dwa dni tak było, jak było, trzeciego dnia się zmieniło: poszło to jaje na wędrówkę.
Tur–tur–tur! Po drodze się toczy, to tu, to tam wytrzeszcza oczy, spotkało raka Nieboraka. Rak Nieborak przystaje:
— Dokąd się toczysz, jaje?
— Na wędrówkę.
— Pójdę i ja z tobą, jak mnie weźmiesz z sobą.
— Chodź, raku Nieboraku. I poszli.
Tur–tur–tur! Szlap–szlap–szlap! Wędruje gęsie jaje z rakiem Nieborakiem.
Idą–idą, idą–idą... Spotkali koguta Piejaka.
Kogut Piejak przystaje:
— Dokąd się toczysz, jaje?
— Na wędrówkę.
— Pójdę i ja z tobą, jak mnie weźmiesz z sobą.
— Chodź, kogucie Piejaku.
Człap–człap–człap! Szlap–szlap–szlap! Tur-tur–tur! Wędruje gęsie jaje z rakiem Nieborakiem, z kogutem Piejakiem.
Idą–idą, idą–idą, idą–idą... Spotkali kaczkę Kwaczkę.
Kaczka Kwaczka przystaje:
— Dokąd się toczysz, jaje?
— Na wędrówkę.
— Pójdę i ja z tobą, jak mnie weźmiesz z sobą.
— Chodź, kaczko Kwaczko.
Klap–klap–klap! Człap–człap–człap! Szlap–szlap–szlap! Tur–tur–tur! Wędruje gęsie jaje z rakiem Nieborakiem, z kogutem Piejakiem i z kaczką Kwaczka.
Idą–idą, idą–idą, idą–idą, idą–idą...
Spotkali kotka Mruczka.
Kotek Mruczek przystaje:
— Dokąd się toczysz, jaje?
— Na wędrówkę.
— Jak mnie weźmiesz z sobą, pójdę i ja z tobą.
— Chodź, kocie Mruczku.
Kic–kic–kic! Klap–klap–klap! Człap–człap–człap! Szlap–szlap–szlap! Tur–tur–tur! Wędruje gęsie jaje z rakiem Nieborakiem, z kogutem Piejakiem, kaczką Kwaczka, z kotkiem Mruczkiem.
Idą–idą, idą–idą, idą–idą, idą–idą, idą–idą...
Spotkali pieska Kruczka.
Piesek Kruczek przystaje:
— Dokąd się toczysz, jaje?
— Na wędrówkę.
— Pójdę i ja z tobą, jak mriie weźmiesz z sobą.
— Chodź, piesku Kruczku.
Hyc–hyc–hyc! Kic–kic–kic! Klap–klap–klap! Człap–człap–człap! Szlap–szlap–szlap! Tur–tur–tur! Wędruje gęsie jaje z rakiem Nieborakiem, z kogutem Piejakiem, z kaczką Kwaczką, z kotkiem Mruczkiem i z pieskiem Kruczkiem.
Idą–idą, idą–idą, idą–idą, idą–idą...
Zmęczyli się, spocili się, spaċ im się chce...
Napotkali chatkę w lesie.
— Tu będziemy nocowali – powiada gęsie jaje. Ano, dobrze.
W progu położył się pies Kruczek. Za piec wlazł kotek Mruczek. Kaczka Kwaczką weszła do przetaczka. Kogut Piejak tam, gdzie kaczka. Rak Nieborak nurknął do cebrzyka. A gęsie jaje niewiele myśląc tur–tur–tur! do popielnika, bo tam najgoręcej.
Usnęli.
Śpią.
Aż tu, co się dzieje! Szli przez ten las złodzieje!
Czterech było piechotą, a piąty na koniu wiózł srebro i złoto.
Idą–idą... Jedzie–jedzie... Jeśċ im chce się – piċ im chce się.
Zobaczyli chatkę w lesie. Zobaczyli – przystanęli. Przystanęli, poszeptali:
— Tu będziemy nocowali.
I tak pięciu tych złodziei weszło oknem po kolei.
Usłyszał kogut Piejak, wyskoczył z przetaka, obudził kaczkę Kwaczkę. Kaczka Kwaczką obudziła raka Nieboraka. Rak Nieborak obudził kotka Mruczka. Kotek Mruczek obudził pieska Kruczka.
I – huzia! – na złodziei. Rak – ciach! nożycami. Kot – drap! pazurami. Pies – cabas! zębami. Kogut krzyczy:
— Da–waj–go–tu! A kaczka:
— Tak! tak! tak! Zetrzemy ich w drobny mak! Gęsie jaje usłyszało, na podłogę się sturlało. Trzask! prask! podłoga jękła, skorupka na gęsim jaju pękła i... wyskoczył siodłaty gąsiorek. Gąsiorek syknął:
— Tsss! tsss! Co się tu dzieje?
Ale złodzieje już byli daleko, za siódmą górą, za dziesiątą rzeką.
A w takim strachu umykali, że skarby porzucali. Wstało słonko nad lasem i dziwi się tymczasem:
– Ho! ho! ho! Któż to idzie drogą, noga za nogą? Idzie siodłaty gąsiorek, niesie brylantów worek.
Za gąsiorkiem rak Nieborak, za rakiem Nieborakiem kaczka Kwaczka z kogutem Piejakiem, za nimi kot Mruczek, za Mruczkiem pies Kruczek – wszyscy piechotą, niosą srebro i złoto.
Dokądże tak wędrują?
Do tej wsi, gdzie lasek, pod laskiem piasek, na piasku chata, a w niej gęś siodłata.
Tam spoczynku użyją, najedzą się, napiją i jeszcze przed niedzielą pomiędzy biedotę srebro, złoto podzielą.
EWA SZELBURG–ZAREMBINA
Tłumaczenie angielskie:
How the egg goes for a wander
Once on a beautiful day the egg says, “It’s a nice day today, I am going to go see the world.” On his way he meets a bull. “Where are you going, egg?” asks the bull. “I am going for a walk,” replies the egg. “I will go with you, there will be more of us, we wont be scared of the wolf or anything, ” says the bull. So they go. There are two of them when they meet a horse. “Where are you going?” asks the horse. “We are going for a walk,” says the egg and the bull adds: “Come with us, there will be more of us, we won’t be scared of the wolf or anything else.” So they go. There are now three of them when they meet a cat. The cat decides to go with them too. So they go and now there are four of them when they meet a turkey. “Where are you going?” asks the turkey. “We are going to see the world,” answers the egg, the bull, the horse and the cat. “Come with us turkey, there will be more of us, we won’t be afraid of the wolf or anything else,” says the cat.
Now there are five of them when they meet a duck. The duck goes with them too, so there are six of them. So they go and meet a crayfish. “Where are you going?” asks the crayfish. “Come with us crayfish, there will be more of us, we won’t be scared of the wolf or anything else,” says the egg, the bull, the horse, the cat, the turkey and the duck. So they go and there are seven of them.
Suddenly they realize that they are in the deep forest. “I think we are lost,” says the egg and the animals agree. “Yes, we are lost, we are hungry and thirsty and where are we going to sleep tonight?” the all cry. But then the egg says to the cat, “You have good eyes, climb up this tree and look for a light.” The cat shouts from the tree, “I can see a light shinning from a cottage window.” “Let’s go there,” says the egg, “and even if the wolves live there, they will have to give us something to eat and drink.” So they go to the cottage.
“Is anybody home?” asks the horse while he knocks on the window with his hoof. But nobody answers. The bull looks through the window, but he can’t see anybody. “Let us go in and let’s wait until someone arrives,” suggests the duck. Suddenly, the egg and the animals hear terrible shouting. “Those must be bandits and we are in their cottage,” says the turkey. “Don’t be scared, turkey. We will give them a special ‘welcome’” says the egg and quickly whispers to the animals what to do.
The bandits arrive at the cottage. The first one opens the door and the horse kicks him so hard that he flies far away from the door. The second bandit ends up even worse. He doesn’t have a clue what is happening to him. Something throws him high up, another thing scratches him, something stings him, pecks him and shakes him up. The thief gathers all of his remaining strength and run saway from the cottage to escape these terrible ‘monsters’. “We won!” shouts the duck. “Even the bandits are scared of us!” says the crayfish happily. “Why don’t we stay in the cottage and live ever after happily together?” suggests the egg and everyone agrees.